Ανθεί το ‘φακελάκι’ και οι άτυπες πληρωμές στην υγεία, παρά τα μέτρα για πάταξη της παραοικονομίας στη χώρα και παρά τον δραστικό περιορισμό των εισοδημάτων από την οικονομική κρίση.
Οι οικονομολόγοι της υγείας Δημήτρης και Γιώργος Αντώνογλου, σε μελέτη τους για την παραοικονομία στην υγεία το 2012, διαπίστωσαν πως οι ασθενείς συνεχίζουν να δίνουν ‘φακελάκι’ στους γιατρούς είτε ύστερα από αίτημα των γιατρών, είτε από δική τους πρωτοβουλία, προκειμένου να μειώσουν το χρόνο αναμονής για την εξυπηρέτησή τους από το σύστημα υγείας ή ακόμη και για να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους, στο γιατρό τους.
Η σχετική μελέτη παρουσιάστηκε από τους κ.κ. Δ. Αντώνογλου MSc. Οικονομολόγο Υγείας και Αθανάσιο Βοζίκη, Επίκουρο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά, στο πλαίσιο του 15ου Πανελληνίου Συνεδρίου Management Υπηρεσιών Υγείας, που οργάνωσε η Ελληνική Εταιρία Μάνατζμεντ Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ε.Μ.Υ.Υ).
Η μελέτη, σε δείγμα 300 ατόμων στη Θεσσαλονίκη, αποκάλυψε ότι το 39% των πολιτών δίνει ‘φακελάκι’ για νοσηλεία σε δημόσιο νοσοκομείο, το 24% των ασθενών δεν παίρνουν απόδειξη για επίσκεψη σε ιδιωτικό ιατρείο, ενώ δεν ενημερώνονται κάν για το κόστος της ιατρικής επισκεψης με απόδειξη. Μόλις στο 9% δόθηκε απόδειξη, χωρίς κάν προσπάθεια μη έκδοσης ή αποφυγής της έκδοσης απόδειξης.
Όσο για το δέλεαρ της μείωσης της τιμής, εάν δεν εκδοθεί απόδειξη, το ποσοστό έφτασε το 32%, ενώ το 35% ζήτησε απόδειξη και πλήρωσε περισσότερο από την αρχική τιμή, αφού η απόδειξη προσαύξησε σημαντικά το κόστος της επίσκεψης.
Σύμφωνα με άλλες μελέτες, διαπιστώνεται πως η παραοικονομική δραστηριότητα στην υγεία κυμαίνεται, από 27 – 65% της συνολικής ιδιωτικής δαπάνης υγείας, αντιστοιχώντας στο 0,34 – 1,9% του ΑΕΠ.
Έρευνα για το 2005, προσδιόρισε τις υπόγειες πληρωμές στα δημόσια νοσοκομεία στα 176 εκ. ευρώ. Καθώς όμως οι άτυπες πληρωμές αφορούν μόλις το 10% της συνολικής παραοικονομικής δραστηριότητας στον χώρο της υγείας, το 2005 η συνολική παραοικονομία στην υγεία υπολογίζεται σε 1,76 δις ευρώ ή 29% της συνολικής ιδιωτικής δαπάνης υγείας στην χώρα.
Το 2010, σε μελέτη για την παραικονομία στα μαιευτήρια αποκαλύφθηκε ότι το 74,4% των ερωτηθέντων (44,4% για καισαρική και 30% για τοκετό) γυναικών έδωσε φακελάκι στον γιατρό, το 37,5% στους νοσοκόμους, το 45,6% στις μαίες και το 33,7% στους τραυματιοφορείς. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον τοκετό είναι 14,4%, 24,4% και 14,4%.
Η παραοικονομία και το ΑΕΠ
Την 7ετία 2003 – 2009, η συνολική αύξηση της δημόσιας δαπάνης υγείας αντιστοιχούσε στο 14,5% του συνολικού ελλείμματος (7,3 δις €). Το ΑΕΠ έφθασε τα 58 δις € και το 10% αυτού δούλεψε καλά για λίγους και η άνοδος της δημόσιας δαπάνης υγείας ήταν το 12,55% του ΑΕΠ. Την 3ετία 2009 – 2011, στα πλαίσια της συνολικής δημοσιονομικής προσαρμογής το έλλειμμα ήταν € 24 δις, και μόλις το 20% αφορούσε την προσαρμογή από τον υγειονομικό τομέα.
Οι δαπάνες υγείας, μειώθηκαν κατά 18,97% από €23,2 δις το 2009 σε €18,8 δις το 2011. Οι δημόσιες δαπάνες υγείας μειώθηκαν από €16,1 δις σε €12,4 δις το 2011 (κατά 22,5%), όπου οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας ήταν το 34% του συνόλου, όπως και το 2008. Η προώθηση της νοσοκομειακής φροντίδας γινόταν εις βάρος της πρωτογενούς πρόληψης, αυξάνοντας κατά πολύ το κόστος των υπηρεσιών υγείας.
Ιδιωτικές πληρωμές
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι άμεσες πληρωμές από τους πολίτες αντιστοιχούν στο 37,9%, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται ο δημόσιος χαρακτήρας του συστήματος υγείας. Η χρηματοδότηση του συστήματος από τον κρατικό προϋπολογισμό, είναι μόλις στο 29,1% του συνόλου των δαπανών υγείας και από την κοινωνική ασφάλιση το 31,2%.
Το οξύτατο πρόβλημα της υψηλής ιδιωτικής δαπάνης ενισχύεται και από την επίπτωση του φορολογικού συστήματος στην Ελλάδα είναι αντίστροφα προοδευτική λόγω της εκτεταμένης φοροδιαφυγής αλλά και από τον μεγάλο όγκο παραοικονομίας. Έτσι, αποτυγχάνει η δικαιοσύνη στη χρηματοδότηση του συστήματος υγείας και οι δαπάνες υγείας επιβαρύνουν υπέρμετρα τα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα.
Σε έρευνα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με υπεύθυνο τον Επίκουρο Καθηγητή κ. Κυριάκο Σουλιώτη (11/12/2009 – 18/1/2010) με πανελλήνιο δείγμα 2.741 άτομα διαπιστώθηκε ότι το 59,8% των ερωτηθέντων δεν έλαβε απόδειξη για τα χρήματα που κατέβαλλαν κατά 28,1% σε ιδιώτη γιατρό ή οδοντίατρο, κατά 24,3% σε δημόσιο νοσοκομείο, κατά 13,3% σε ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο και κατά 7,8% σε ιδιωτική κλινική. Η πλειοψηφία αυτών κατέβαλλε τα χρήματα για να τύχει καλύτερης αντιμετώπισης (σε πολυϊατρεία ασφαλιστικού ταμείου 29,4%) ή ακόμη και για να μειώσει τον χρόνο αναμονής (86,6% σε ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο).
Παραοικονομία στην Ε.Ε
Σε έρευνα για τη διαφθορά διεθνώς, μελετήθηκαν 9 κράτη μέλη της Ε.Ε. των 27 (Βουλγαρία, Ελλάδα, Λετονία, Μολδαβία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Τσεχία).
Η Ελλάδα μαζί με την Μολδαβία διατηρούν την 94η θέση διαφθοράς. Στην χώρα μας, το 25% των ερωτηθέντων έχει προβεί σε άτυπες πληρωμές, ενώ στη Μολδαβία, οι άτυπες πληρωμές κινούνται ανάλογα με το οικονομικό επίπεδο των ερωτηθέντων.
Υψηλότερα ποσοστά από την Ελλάδα, συναντώνται στη Λετονία με 50% (54η στη διαφθορά) και ειδικά στην πρωτεύουσα της την Ρίγα με 46,1% (όντας η παραοικονομία το 2007 στο 27,2%), στη Ρουμανία με 41% να είναι οι άτυπες πληρωμές (όπου το 2001, σε έρευνα βρέθηκε το 39% των πλουσίων και το 33% των φτωχών να έχουν προβεί σε αυτές). Τέλος, το χαμηλότερο ποσοστό ατύπων πληρωμών συναντάται στην Τσεχία, όπου σύμφωνα με στοιχεία του 2000 φθάνουν μόλις το 5%, την ώρα που η διαφθορά της, την κατατάσσει στο 54ο επίπεδο και η παραοικονομία στο 17%.
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της ΕΕΜΥΥ, συζητήθηκαν επίσης θέματα που αφορούν την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγείας, η διασφάλιση ποιότητας στα εργαστήρια των νοσοκομείων, η διαφάνεια ως προϋπόθεση πάταξης της διαφθοράς στην υγεία, η θεραπεία και η επαγγελματική διοίκηση στα νοσοκομεία, η παραγωγικότητα και αξιολόγηση του προσωπικού,
Η ποιοτική αναβάθμιση του Ιατρικού Δυναμικού του ΕΣΥ σε περίοδο κρίσης, η διαθεσιμότητα και οι αντικειμενικές μέθοδοι αξιολόγησης προσωπικού, το οutsourcing ως στρατηγική επιλογή εξοικονόμησης πόρων κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου