Tα φορολογικά Μέτρα του Μεσοπρόθεσμου και του Εφαρμοστικού νόμου

τα φορολογικά Μέτρα του Μεσοπρόθεσμου και του Εφαρμοστικού νόμου

Επιμέλεια: Άγγελος Κούρος

Αναλυτικά τα νέα μέτρα είναι:

1. Η νέα φορολογική κλίμακα διαμορφώνεται ως εξής

Συγκεκριμένα, στο ύψος εισοδήματος από τις 8.000 ευρώ έως 12.000 ευρώ προστίθεται στην ισχύουσα φορολογική κλίμακα συντελεστής 10%, με αποτέλεσμα για όλους να υπάρχει πρόσθετη επιβάρυνση 400 ευρώ. Επισημαίνεται ότι το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ διατηρείται για νέους έως 30 ετών, για άτομα με ειδικές ανάγκες, καθώς και για συνταξιούχους άνω των 65 ετών, υπό την προϋπόθεση όμως ότι τα εισοδήματά τους δεν υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ. Το εν λόγω μέτρο θα ισχύσει άμεσα και για τα φετινά εισοδήματα, γεγονός που οδηγεί στην αλλαγή της παρακράτησης φόρου αμέσως μετά τις 30 Ιουνίου, οπότε και θα έχει ψηφιστεί το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και ο εφαρμοστικός νόμος και θα αναμένεται η έκδοση των σχετικών ερμηνευτικών εγκυκλίων, οι οποίες μάλιστα θα προβλέπουν την αναδρομική ισχύ του μέτρου από την 1η Ιανουαρίου 2011.

3. Αποδείξεις.

1η Ιανουαρίου 2012 επιβάλλεται ανώτατο όριο επιστροφής φόρου τα 300 ευρώ και καταργείται η έκπτωση του 10% που ισχύει σήμερα, για τις αποδείξεις που έχουν συγκεντρωθεί πέραν αυτών που απαιτούνται για το «χτίσιμο» του αφορολογήτου ορίου.

Απαιτείται πλέον το 25% του ατομικού εισοδήματος σε αποδείξεις για την κάλυψη του αφορολόγητου ορίου και για ποσό εισοδήματος μέχρι 60.000 ευρώ. Επί παραδείγματι, φορολογούμενος με εισόδημα 30.000 ευρώ που σήμερα υποχρεούται να προσκομίσει αποδείξεις 6.600 ευρώ για την κάλυψη του αφορολόγητου, από του χρόνου θα προσκομίζει αποδείξεις 7.500 ευρώ. Αν δεν τις καταθέσει στην Εφορία θα έχει πέναλτι φόρου 10%.

4. Επιβολή εισφοράς αλληλεγγύης για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, με συντελεστές από 1% - 5%, που θα ισχύσει για τα φετινά εισοδήματα. Η πρώτη έκτακτη εισφορά πληρώνεται φέτος και επιβάλλεται στα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2010. Θα αποσταλεί ειδικό εκκαθαριστικό σημείωμα και η εξόφληση θα γίνει σε 6 δόσεις, με ελάχιστο ποσό 300 ευρώ ανά δόση. Σε εφάπαξ εξόφληση παρέχεται έκπτωση 5%.

Ειδικότερα, η συγκεκριμένη εισφορά κλιμακώνεται ως εξής:

* για εισόδημα από 12.000 έως 20.000 ευρώ, συντελεστής 1%

* από 20.000 - 50.000 ευρώ, 2%

* από 50.000 - 100.000 ευρώ, 3%

* από 100.000 και άνω θα επιβάλλεται συντελεστής 4%

ενώ 5% θα είναι ο συντελεστής που θα επιβάλλεται στα εισοδήματα των βουλευτών, υπουργών, αιρετών στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μετακλητών υπαλλήλων επιπέδου γενικού γραμματέα.

Επισημαίνεται ότι με βάση το σχέδιο της κυβέρνησης η εισφορά θα επιβάλλεται σε όλο το ποσό του εισοδήματος χωρίς να λαμβάνονται υπόψη το αφορολόγητο και τα κλιμάκια φορολογίας της εισφοράς. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι αν κάποιος δηλώνει ετήσιο εισόδημα 12.001 ευρώ θα πληρώσει έκτακτη εισφορά 120 ευρώ, ενώ εάν δηλώνει στην εφορία 40.000 ευρώ θα πληρώσει 800 ευρώ. Διευκρινίζεται πάντως ότι ειδικά για όσους βρίσκονται στα όρια ανάμεσα σε δύο κλίμακες, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει να προχωρήσει σε βελτιωτικές κινήσεις, αφού για παράδειγμα: Ο Α με εισόδημα 19.999 ευρώ (με συντελεστή 1%) πληρώνει 199,99 ευρώ (19.999 - 199,99 = 19.800 περίπου). Ο Β με εισόδημα 20.001 ευρώ (συντελεστής 2%) πληρώνει όμως 400 ευρώ (20.001 - 400 = 19.600 περίπου).Σε αυτή την περίπτωση, ο Β μεταπηδάει στη μικρότερη κλίμακα με συντελεστή 1%.

5. Νέο μέτρο: το Τέλος Επιτηδεύματος

Επιβολή από φέτος και «εσαεί», όπως δήλωσε ο κ. Βενιζέλος, ετήσιου ειδικού τέλους επιτηδεύματος ή ελευθέρου επαγγέλματος το οποίο μεσοσταθμικά θα κυμαίνεται στα 300 ευρώ ανάλογα με την έδρα του επαγγέλματος. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι επιτηδευματίες θα κληθούν θα καταβάλουν το τέλος ύψους 300 ευρώ και για το οικονομικό έτος 2011 (δηλαδή για τη χρήση του 2010), εφόσον τηρούν βιβλία Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., σύμφωνα με προσθήκη του υπουργού Οικονομικών. Το τέλος επιτηδεύματος συμβεβαιώνεται και καταβάλλεται με την ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Το εν λόγω τέλος θα επιβάλλεται μετά τα πέντε πρώτα χρόνια άσκησης του επαγγέλματος, ενώ δεν θα συμψηφίζεται με τη φορολογική υποχρέωση. Από το τέλος επιτηδεύματος δεν θα εξαιρεθούν τα γνωστά «μπλοκάκια των 700 ευρώ, παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις του Υπουργού Οικονομικών

6. Επιβάλλεται έκτακτη εισφορά 5% στις αντικειμενικές δαπάνες αυτοκινήτων άνω των 1.929 κυβικών εκατοστών (εξαιρούνται τα παλιά -άνω 10 ετών και αναπηρικά), σκάφη αναψυχής (εξαιρούνται μηχανοκίνητα σκάφη ανοιχτού τύπου, ταχύπλοα ή μη, ολικού μήκους μέχρι έξι μέτρα), αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα, καθώς και πισίνες. Επισημαίνεται ότι οι έκτακτες εισφορές που επιβάλλονται σε επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη, πισίνες κ.λπ., προκύπτει από το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή 5%. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι η έκτακτη εισφορά στα Ι.Χ. άνω των 2.000 κ.ε. ξεκινά από 440 ευρώ.

7. ΦΠΑ

Αύξηση την 1η Σεπτεμβρίου του Φ.Π.Α., από το 13% στο 23%, στην εστίαση που θα «κοστίσει» επιπλέον 300 εκατ. ευρώ και 700 εκατ. ευρώ το 2012

ΦΠΑ 23% σε χυμούς, αναψυκτικά και ανθρακούχα νερά, ενώ μένει στο 13% το εμφιαλωμένο νερό.

8. Από 27.6.2011 και οι νέοι ΕΦΚ σε καπνά.

Αύξηση του φόρου στα τσιγάρα, με την αλλαγή στη δομή του φόρου καπνού και τη μείωση του περιθωρίου καταβολής του ΕΦΚ για τις εταιρείες από τις 56 στις 26 ημέρες. Θα αποφέρει στα δημόσια ταμεία 150 εκατ. ευρώ φέτος και άλλα 150 εκατ. το 2012

9. Τέλη Κυκλοφορίας

Αύξηση κατά 10% των τελών κυκλοφορίας που θα «κοστίσει» 100 εκατ. ευρώ

10. Φόρος Ακίνητης περιουσίας

Η μείωση του αφορολογήτου ορίου του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας στις 200.000 ευρώ, από τις 400.000 που ισχύει, θα ρίξει περισσότερους ιδιοκτήτες στα «δίχτυα» της Εφορίας που θα εισπράξει επιπλέον το 2012 445 εκατ. ευρώ.

Ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας ειδικά για το 2010 και το 2011 εξοφλείται σε 3 ισόποσες δόσεις

11. Οι αλλαγές στις Φοροαπαλλαγές

Σημαντικές μειώσεις φόρου χάνουν οι φορολογούμενοι με εισοδήματα άνω των 16.000 από τις νέες ρυθμίσεις για τις φοροαπαλλαγές που έφερε το Μεσοπρόθεσμο. Όσον αφορά στα εισοδήματα άνω των 40.000, αυτά θα υποστούν ακόμα μεγαλύτερη ζημιά. Δείτε παρακάτω τις σημαντικότερες αλλαγές:

Οι ιατρικές δαπάνες πλέον γλιτώνουν λιγότερο φόρο στους περισσότερους φορολογούμενους, κάτι που καθιστά το παζάρι για την μη έκδοση απόδειξης σε προσοδοφόρο χόμπι. Σταθερή έμεινε η πολύ μικρή έκπτωση φόρου που παρέχεται στις αποδείξεις ενοικίων κατοικίας, που σήμερα δεν δίνει κίνητρο στον ενοικιαστή να συγκεντρώσει αποδείξεις πάνω από 1200 ευρώ το χρόνο. Αναλυτικότερα οι αλλαγές:

► Ασφαλιστικές εισφορές:

Πριν : Έκπτωση από το εισόδημα  

Τώρα: Έκπτωση 20% από το φόρο

Το πιο άδικο μέτρο με την μεγαλύτερη επίπτωση. Οι εισφορές είναι μια μορφή φόρου που όμως δεν αναγνωρίζονται πλέον προς έκπτωση. Καταστρατηγούνται και οι πιο βασικές παραδοχές της φορολογίας. Προκύπτει ασήμαντο όφελος για όσους έχουν εισόδημα από 12 έως 16.000 ευρώ και επιβάρυνση για τα υψηλότερα εισοδήματα. Μάλιστα όσοι δηλώνουν εισόδημα άνω 40.000 ευρώ θα χάσουν τη μισή έκπτωση φόρου!

Παράδειγμα: φορολογούμενος με εισόδημα 32.000 και εισφορές 6.000 ευρώ με το προηγούμενο σύστημα πλήρωνε φόρο 3.200 ευρώ και με το νέο σύστημα 4.000 ευρώ

► Τόκοι στεγαστικών δανείων Α κατοικίας

Πριν : Γινόταν διαχωρισμός με βάση το πότε είχε συναφθεί το δάνειο. Οι τόκοι για τα δάνεια πριν από το 2002 αφαιρούνταν από το εισόδημα, ενώ για τα μεταγενέστερα δινόταν έκπτωση από το φόρο 20%.

Τώρα: Έκπτωση 20% από τον φόρο

Ζημιωμένοι βγαίνουν όσοι είχαν συνάψει στεγαστικό δάνειο πριν από το 2002.

► Ιατρικές δαπάνες

Πριν : Αφαιρούνταν από το φορολογητέο εισόδημα  Τώρα: Έκπτωση 20% από το φόρο

Προκύπτει ασήμαντο όφελος για όσους έχουν εισόδημα από 12 έως 16.000 ευρώ και επιβάρυνση για τα υψηλότερα εισοδήματα. Μάλιστα όσοι δηλώνουν άνω 40.000 ευρώ θα χάσουν τη μισή έκπτωση φόρου!

Ακόμα λιγότερες οι φοροαπαλλαγές για εισοδήματα άνω των 40.000

Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται και ειδική ρύθμιση για όσους δηλώνουν εισόδημα άνω των 40.000 ευρώ. Όλες οι εκπτώσεις δαπανών θα περιορίζονται στο 10% για την αναλογία της δαπάνης που αντιστοιχεί στο υπερβάλλον εισόδημα από τις 40.000.

12. Αναστέλλεται μέχρι και τις 31.12.2013 το πόθεν έσχες για αγορά ακινήτων.

13. Αύξηση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης κατά 41 ευρώ το χιλιόλιτρο για τα νοικοκυριά.

Από φέτος σε ισχύ ο αυξημένος ΕΦΚ 60 ευρώ από 21 ευρώ για πετρέλαιο θέρμανσης νοικοκυριών. Μέχρι 31.12.2013 ο ΕΦΚ του θέρμανσης θα φτάσει στο 80% του ΕΦΚ κίνησης. Αναζητούν ακόμα το μηχανισμό για το επίδομα σε οικονομικά ασθενείς ομάδες.

14. Εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης για τις επιχειρήσεις.

Για τις επιχειρήσεις από 27.6.2011 εξισώνεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης και από 1.9.2011 ο ΕΦΚ 1,5 γιγατζάουλ στο φυσικό αέριο.

15. Οι εισφορές σε συνταξιούχους και εργαζόμενους υπέρ των ταμείων

Α) Συνταξιούχοι

Μπαίνει εισφορά σε όλες τις συντάξεις πάνω από 1.700 ευρώ, που ξεκινάει από 6% και φθάνει στο 14% για τις συντάξεις πάνω από 3.500 ευρώ. Για τους συνταξιούχους που είναι κάτω των 60 ετών η εισφορά είναι διπλάσια μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους. Και στις επικουρικές πάνω από 300 ευρώ μπαίνει εισφορά 3%, που ανεβαίνει στο 10% για τις μεγαλύτερες των 650 ευρώ.

Αναπροσαρμόζονται τα κλιμάκια του ΕΚΑΣ και μπαίνουν αυστηρότερα εισοδηματικά κριτήρια σε κάθε κατηγορία.

Οι συντάξεις του ΝΑΤ μειώνονται από 1/1/2011 κατά 6%, συμπεριλαμβανομένων των βοηθημάτων του ταμείου.

Το εφάπαξ που καταβάλλουν ο Τομέας Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων και ο κλάδος Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ του ΤΑΥΤΕΚΩ μειώνεται κατά 10% και 15% αντίστοιχα για όσους εξήλθαν από την υπηρεσία τους από 1/1/2010.

Το ανώτατο ποσό σύνταξης για τους μισθωτούς (πλην των ασφαλισμένων του ΙΚΑ) ορίζεται σε 2.773 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων και των οικογενειακών επιδομάτων. Το μέτρο αφορά και τους ασφαλισμένους προ του 1992 που θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31/12/2010.

Το ίδιο πλαφόν μπαίνει και στις συντάξεις του ΙΚΑ για όσους ασφαλίστηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 1993.

Αλλάζουν οι κατηγορίες κύριας ασφάλισης αγροτών και οι πέντε πρώτες από τις επτά γίνονται υποχρεωτικές για όλους τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ, με ανάλογη αναπροσαρμογή των ασφαλιστικών εισφορών. Σήμερα οι 570.000 από τους 700.000 ασφαλισμένους βρίσκονται στη χαμηλότερη ασφαλιστική κλίμακα.

Για τους ασφαλισμένους μετά την 1η Ιανουαρίου 1993 του ΕΤΑΑ στους τομείς ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ και ΤΑΝ προβλέπεται ότι ανά τρία χρόνια θα ανεβαίνουν ασφαλιστική κατηγορία με υψηλότερες εισφορές. Αντίστοιχη ρύθμιση προβλέπεται και για τους ασφαλισμένους προ του 1993, ώστε να υπάρχει αναλογία εισφορών και παροχών.

Β) Εργαζόμενοι

Οι υπάλληλοι του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΔΕΚΟ θα καταβάλλουν εισφορά 2% από τη μισθοδοσία τους και τις πρόσθετες αμοιβές τους υπέρ του ταμείου για την ανεργία και 1% για το ταμείο πρόνοιας.

Αυξάνει η εισφορά που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα κατά 1% επιπλέον.

Εισφορά 2% θα καταβάλλουν και οι ασφαλισμένοι στον κλάδο κύριας ασφάλισης του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (μηχανικοί, δικηγόροι, υγειονομικοί, εργολήπτες). Αναπροσαρμογή των εισφορών τους προβλέπεται και για τα επικουρικά ταμεία.

Επιδοτήσεις ΟΕΕ και ΟΕΚ

Εισάγονται νέα εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικού δανείου και την επιδότηση του ενοικίου. Με τα νέα κριτήρια ουσιαστικά κόβονται στο μισό οι επιδοτήσεις των οργανισμών και εξοικονομούνται περίπου 140 εκατ. ευρώ.

Γ) Άνεργοι

Για την παροχή επιδόματος ανεργίας για πρώτη φορά, ο άνεργος θα πρέπει να είχε τα προηγούμενα τρία χρόνια 80 ημερομίσθια κάθε χρόνο, ή τουλάχιστον 200 ημερομίσθια τα δύο τελευταία χρόνια, χωρίς να υπολογίζονται τα ημερομίσθια των δύο τελευταίων μηνών.

Οι άνεργοι που είχαν λάβει επίδομα στο παρελθόν πρέπει για να επιδοτηθούν ξανά να έχουν από την προηγούμενη επιδότηση τουλάχιστον 150 ημερομίσθια.

Το δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα για τους ανέργους θα υπολογίζεται με τρία ημερήσια επιδόματα για κάθε μήνα επιδοτούμενης ανεργίας.

16. Η αλλαγή των τεκμηρίων διαβίωσης

Στη λογική «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι» κινήθηκε η κυβέρνηση κατά την αλλαγή των τεκμηρίων διαβίωσης.

Τα διαπιστωμένα προβλήματα της διάταξης λύθηκαν με μια ακόμη οριζόντια παρέμβαση. Αντί να αυξηθούν τα τεκμήρια για τους έχοντες και κατέχοντες -τεκμήρια τα οποία το 2011 μειώθηκαν ειδικά για όσους είχαν βίλες με πισίνες- διογκώθηκαν για όλους, πλούσιους και φτωχούς. Πλέον, οι χαμηλόμισθοι κινδυνεύουν να τιμωρηθούν πολύ σκληρά μόνο και μόνο επειδή έχουν ένα σπίτι και ένα αυτοκίνητο.

Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει σημαντικές «οριζόντιες» αυξήσεις σε όλα τα τεκμήρια: αυτοκίνητα, ακίνητα, πισίνες και σκάφη αναψυχής. Ειδικότερα:

Τα τεκμήρια των αυτοκινήτων αυξάνονται από 33% έως 71,15% ανάλογα με τον κυβισμό. Ακόμη και για τα 1400άρια το τεκμήριο ανεβαίνει κατά 44% από τα 3.600 στα 5.200 ευρώ. Για τα δίλιτρα, το τεκμήριο ανεβαίνει ακόμη περισσότερο, από τα 5.400 στα 8.800 ευρώ.

Σημαντικές αυξήσεις επέρχονται και στα τεκμήρια των ακινήτων. Τα περυσινά ποσά αναπροσαρμόζονται κατά 30%-40%.

Στις πισίνες, το τεκμήριο αυξάνεται από τα 100 στα 160 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για πισίνες με επιφάνεια έως 100 τ.μ. και στα 320 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για πισίνες ακόμη μεγαλύτερης επιφάνειας.

Η «Κ.Ε.» επεξεργάστηκε παραδείγματα με βάση τα νέα δεδομένα. Προκύπτει ότι τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδηματικά κλιμάκια θα αντιμετωπίσουν σοβαρότατα προβλήματα στην κάλυψη των τεκμηρίων. Όπως φαίνεται και στους σχετικούς πίνακες, ένας εργένης που μένει σε ένα νοικιασμένο σπίτι 85 τετραγωνικών μέτρων και οδηγεί ένα Ι.Χ. 1600 κυβικών, το οποίο αγόρασε με καταναλωτικό δάνειο, θα υποχρεωθεί να εμφανίσει εισόδημα ύψους 17.925 ευρώ (αντί για 14.850 ευρώ που ήταν το τεκμήριό του μέχρι φέτος) καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, θα προκύψει πρόσθετος φόρος. Είναι πολύ πιθανό, ο εργένης του παραδείγματος να έχει υποστεί γενναία μείωση εισοδήματος. Πώς λοιπόν θα καλύψει τα τεκμήρια;

Όπως και στο μέτρο των αποδείξεων, έτσι και στο θέμα των τεκμηρίων, το υπουργείο Οικονομικών έρχεται να λειτουργήσει... εκδικητικά. Επειδή με τον περυσινό νόμο οδηγήθηκε τελικώς σε... ελάφρυνση των τεκμηρίων διαβίωσης για τους έχοντες πολυτελή ακίνητα και βίλες, τώρα έρχεται να «διορθώσει» το λάθος με έναν χρόνο καθυστέρηση.

Μια βίλα στην Εκάλη με επιφάνεια 280 τετραγωνικά μέτρα και 100 τετραγωνικά μέτρα βοηθητικών χώρων, έβγαζε το 2010 τεκμήριο 136.216 ευρώ μαζί με μια πισίνα συνολικής επιφάνειας 70 τετραγωνικών μέτρων. Αγνωστο γιατί, το 2011, το τεκμήριο για το ίδιο ακίνητο μειώθηκε στα 55.304 ευρώ, δηλαδή κατά 59%. Κι ερχόμαστε στο 2012, όπου με τον νέο τρόπο υπολογισμού, το ακίνητο για το συγκεκριμένο ακίνητο θα φτάσει πλέον στις 77.000 ευρώ.

Το τεκμήριο των ακινήτων θα προστεθεί στα υπόλοιπα. Ετσι, όπως φαίνεται και στο σχετικό παράδειγμα, η οικογένεια με σπίτι 250 τετραγωνικών στην Κηφισιά, ένα τζιπ 2.500 κυβικών, ένα δεύτερο Ι.Χ. 1.600 κυβικών, μία πισίνα 60 τετραγωνικών μέτρων, τα δύο παιδιά να πηγαίνουν σε ιδιωτικό σχολείο βγάζουν πλέον τεκμήριο 96.000 ευρώ αντί για 71.000 ευρώ που ήταν μέχρι τώρα.

Πόσο στοιχίζει σε κάθε νοικοκυριό το Μεσοπρόθεσμο

Πάνω από 5.500 ευρώ τον χρόνο ή το 20% του εισοδήματός του θα χάσει ένα νοικοκυριό με ετήσιες αποδοχές 28.000 ευρώ από τη φοροκαταιγίδα και τις δραστικές περικοπές σε αμοιβές και κοινωνικές παροχές του Μεσοπρόθεσμου καθώς και από τις αυξήσεις στην αγορά. Μόνο από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου και την επιβολή εισφοράς αλληλεγγύης η κατά κεφαλήν απώλεια για περίπου 3.500.000 μισθωτούς, συνταξιούχους και ελεύθερους επαγγελματίες ξεπερνά τα 1.000 ευρώ.

Μάλιστα, στο «μάτι» των φορολογικών επιβαρύνσεων για πρώτη φορά θα βρεθούν ακόμα και οι εργαζόμενοι με μεικτές μηνιαίες αποδοχές άνω των 666 ευρώ την ώρα που παραμένουν στο απυρόβλητο «μαύρα εισοδήματα» ύψους 70 δισ. ευρώ.

Και οι άνεργοι

Το χαράτσι της εισφοράς θα είναι αναδρομικό, καθώς θα ισχύσει για τα εισοδήματα του 2010 που δηλώθηκαν φέτος στην Εφορία και θα κληθούν να το πληρώσουν ακόμα και αυτοί που έχασαν τη δουλειά τους. Επιπρόσθετα η μείωση του αφορολόγητου ορίου στα 8.000 ευρώ από τα 12.000 ευρώ θα ισχύσει για τα φετινά εισοδήματα ενδεχομένως και αναδρομικά από την 1-1-2011, πράγμα που σημαίνει ότι ο επιπλέον φόρος των 400 ευρώ θα πληρωθεί μέσω της παρακράτησης φόρου στις μηνιαίες αποδοχές από την 1-7-2011.

Υπολογισμός απώλειας

Με βάση τα νέα μέτρα όπως αποτυπώθηκαν στις ρυθμίσεις του εφαρμοστικού νόμου για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που δόθηκε στη δημοσιότητα το βράδυ της Παρασκευής οι πηγές και τα ποσά των εισοδηματικών απωλειών για ένα νοικοκυριό με δύο εργαζόμενους και μεικτές μηνιαίες αποδοχές 2.000 ευρώ (ετήσιες 2.000 Χ 14 μισθούς με τα δώρα) είναι τα ακόλουθα:

-1.080 ευρώ από τη μείωση του αφορολόγητου στα 8.000 από τα 12.000 ευρώ και την επιβολή της εισφοράς αλληλεγγύης. Κι αυτό γιατί από την περικοπή του αφορολόγητου ο επιπλέον φόρος είναι 400 ευρώ για τον καθένα και συνολικά 800 ευρώ. Η εισφορά 1% θα φέρει αύξηση του φόρου 140 ευρώ για το καθένα (1.000 ευρώ Χ 14=14.000Χ1%=140 ευρώ) και 280 ευρώ συνολικά. Συνεπώς αθροιστικά η επιβάρυνση διαμορφώνεται ως εξής: 540+540= 1.080 ευρώ. Αν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και ασκούν το επάγγελμα σε πόλη με πληθυσμό άνω των 200.000 κατοίκων θα πληρώσουν επιπλέον από 500 ευρώ ο καθένας, οπότε η επιβάρυνση ανεβαίνει στα 2.080 ευρώ.

-1.164 ευρώ θα είναι απώλεια αγοραστικής δύναμης από τις αυξήσεις τιμών σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες που προκαλούνται, μεταξύ των άλλων, και από τις αυξήσεις στους έμμεσους φόρους. Το καλάθι της νοικοκυράς με βάση τα τρέχοντα επίπεδα του πληθωρισμού, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των καταναλωτικών ενώσεων, είναι ήδη επιβαρημένο 74 ευρώ τον μήνα, δηλαδή 888 ευρώ τον χρόνιο, ενώ αν σε αυτά προστεθούν και οι αυξήσεις 10% στην εστίαση, τα εμφιαλωμένα νερά και τα μη αλκοολούχα ποτά, λόγω της μετάταξής τους στον συντελεστή ΦΠΑ 23% από 13% από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, που θα επιφέρουν απώλεια της τάξης των 276 ευρώ τον χρόνο, τότε η συνολική αιμορραγία του πραγματικού εισοδήματος φθάνει τα 1.164 ευρώ.

-150 ευρώ από την αύξηση κατά τουλάχιστον 6 λεπτά το λίτρο στο πετρέλαιο θέρμανσης και την αύξηση των τελών κυκλοφορίας. Για μια μέση κατανάλωση πετρελαίου 1.800 λίτρων η επιβάρυνση είναι 108 ευρώ και ενώ άλλα 42 ευρώ θα είναι η αύξηση από τα τέλη κυκλοφορίας για αυτοκίνητο μεσαίου κυβισμού.

500 ευρώ θα είναι η επιβάρυνση για ακίνητο 100 τ.μ. σε περιοχή με αντικειμενική αξία 2.500 ευρώ το τ.μ. λόγω της μείωσης του ατομικού αφορολόγητου ορίου από τα 400.000 στα 200.000 ευρώ και την αύξηση του συντελεστή στο 0,2% από 0,1%. Για το συγκεκριμένο σπίτι ο φόρος θα είναι 250.000Χ 0,2%= 500 ευρώ.

- τουλάχιστον 2.800 ευρώ από περικοπές αποδοχών και κοινωνικών παροχών (αύξηση εισφορών, μειώσεις μισθών, αύξηση της συμμετοχής στις δαπάνες για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κ.ά.) που θα επιφέρουν μειώσεις της τάξης του 10%,

Έτσι, η συνολική απώλεια εισοδήματος ανέρχεται σε 5.694 ευρώ (1.080+1.164+150+500 +2.800) ή ποσοστιαία στο 20% του οικογενειακού εισοδήματος.

Τι χάνουν οι συνταξιούχοι από το Μεσοπρόθεσμο

Μαχαίρι» μπαίνει στο εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων και των εργαζομένων στη ΔΕΗ, με τις περικοπές να ισχύουν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2010 (για όσους δεν πρόλαβαν να πάρουν το βοήθημα). Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:

• ΣΤΟΝ δημόσιο τομέα, μείωση του εφάπαξ κατά 10% , με τις απώλειες να είναι 4.000 με 5.000 ευρώ για τους δημοσίους υπαλλήλους. Σημειώνεται πως στο Δημόσιο αυτήν τη στιγμή εκκρεμούν 39.000 αιτήσεις για την καταβολή του εφάπαξ, με τον μέσο χρόνο αναμονής να φτάνει τα δύο έτη.
• ΣΤΗ ΔΕΗ, μείωση του εφάπαξ κατά 15%, με τις απώλειες να είναι από 10.000 έως 15.000.

Μεγάλοι χαμένοι είναι όσοι παίρνουν πάνω από 1.700 ευρώ από τα Ταμεία, οι οποίοι κινδυνεύουν σε ετήσια βάση να χάσουν από μία μέχρι και τρεις συντάξεις. Αναλυτικά, το πακέτο μέτρων για τις εισφορές προβλέπει τα εξής:

1 Επιβολή ειδικής εισφοράς σε όσους παίρνουν κύρια σύνταξη πάνω από 1.700 ευρώ. Η εισφορά θα είναι κλιμακούμενη από 6% έως 14% (σήμερα είναι από 4% έως 10%). Το μέτρο αγγίζει σχεδόν 162.000 συνταξιούχους και θα τεθεί σε ισχύ την 1η Αυγούστου.

Ενδεικτικά, αναφέρεται πως ένας συνταξιούχους που παίρνει 2.500 ευρώ τον μήνα μέχρι σήμερα έχανε 150 ευρώ (καθώς η εισφορά ήταν 6%). Με τις νέες ρυθμίσεις η κράτηση θα πάει στα 225 ευρώ τον μήνα, με αποτέλεσμα η ετήσια απώλεια να αγγίζει τα 2.700 ευρώ. Δηλαδή χάνει πάνω από μία σύνταξη κάθε χρόνο.

2 Επιβολή και δεύτερης εισφοράς από 6% έως 10% σε όσους παίρνουν πάνω από 1.700 ευρώ και είναι κάτω των 60 ετών. Το μέτρο θα τεθεί σε ισχύ την 1η Αυγούστου. Η ρύθμιση αφορά κατά κύριο λόγο συνταξιούχους του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, που αποχώρησαν με εθελουσία έξοδο. Για παράδειγμα, για συνταξιούχο που παίρνει 3.200 ευρώ η απώλεια θα είναι 8.832 ευρώ, δηλαδή θα χάσει δυόμισι συντάξεις.

3 Επιβολή εισφοράς στις επικουρικές συντάξεις. Η εισφορά θα είναι από 3% έως 10% και «αγγίζει» το 23% των συνταξιούχων.

Για παράδειγμα, συνταξιούχος με επικουρική σύνταξη 670 θα έχει εισφορά 10% και θα χάνει κάθε μήνα 67 ευρώ. Η ετήσια απώλεια θα είναι 804 ευρώ, δηλαδή ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος χάνει πάνω από μία σύνταξη.

Η αντίστροφη προοδευτικότητα  των φορολογικών μέτρων του Μεσοπρόθεσμου

Τα νέα φορολογικά μέτρα του μεσοπρόθεσμου δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη τους την προοδευτικότητα των φόρων. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η αύξηση του φόρου εισοδήματος από την μείωση του αφορολογήτου και την έκτακτη εισφορά

Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΕΤΡΩΝ
ΕΙΣΟΔΗΜΑ	ΦΟΡΟΣ 2010	ΝΕΑ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ	% ΑΥΞΗΣΗ
13.000	180	530	295%
16.000	720	560	78%
22.000	2.160	840	39%
32.000	5.120	1.040	20%
130.000	45.100	5.600	12%
1.300.000	571.600	52.400	9%

Αυτό βέβαια είναι μια πάγια τακτική αφού το συνολικό φορολογικό σύστημα της Ελλάδος είναι έντονα αντίστροφα προοδευτικό. Το νέο στοιχείο αυτή τη φορά είναι ότι η μη προοδευτικότητα εφαρμόζεται πλέον και στην κλίμακα φυσικών προσώπων όπου παλαιότερα κρατούνταν, θεωρητικά, κάποια προσχήματα προοδευτικότητας.

Ρητή αναφορά σε απολύσεις προσωπικού

Ρητή αναφορά σε απολύσεις προσωπικού κάνει το νέο Μνημόνιο όχι μόνο ως το επόμενο στάδιο από τη 12μηνη εργασιακή εφεδρεία, αλλά και πριν από αυτή. Επίσης καταγράφει νέο κύκλο ασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε νέα αλλαγή των βασικών συντάξεων, αλλά και στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο.

Όπως αναφέρεται, με στόχο τη μείωση της απασχόλησης στο Δημόσιο κατά 150.000 άτομα η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε απολύσεις.

Ειδικά στις ΔΕΚΟ οι απολύσεις θα εξαρτηθούν από μετρήσεις για το πλεονάζον προσωπικό ανάλογα με τα ισχύοντα στους ίδιους κλάδους της Ε.Ε., και θα ολοκληρωθούν μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Το επιπλέον δυναμικό «είτε θα απολύεται αμέσως είτε να εντάσσεται στο καθεστώς μισθωτής εφεδρείας».

Στο 60% του μισθού

Η περίοδος εφεδρείας ορίζεται το πολύ σε 12 μήνες, και θα λαμβάνουν το πολύ το 60% του μισθού τους. Μπορούν να μεταφερθούν σε άλλες μονάδες, μόνο εντός του ετήσιου ορίου (1 προς 5 ή προς 10) και εφόσον αξιολογηθούν από το ΑΣΕΠ. Διαφορετικά «στο τέλος της περιόδου των δώδεκα μηνών, η απόλυση θα είναι υποχρεωτική». Μάλιστα, για την υποστήριξη της διαχείρισης του δημόσιου τομέα με λιγότερους εργαζομένους αναφέρεται ότι αυξήθηκαν οι ώρες εργασίας.

ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ

Συνέταιρος στην τσέπη μας η εφορία

Του ΘΑΝΟΥ ΤΣΙΡΟΥ tsiros@enet.gr

Μετά και τα 13 νέα χαράτσια που επιβλήθηκαν τελευταία, το κράτος παίρνει το 52,3%, του μισθού ενός «προνομιούχου» εργαζόμενου με ετήσιες απολαβές 35.000 ευρώ

Να σας γνωρίσουμε τον κ. Μιχάλη. Τίμιος φορολογούμενος, οικογενειάρχης με ένα παιδί. Μισθωτός στον ιδιωτικό τομέα με 20 χρόνια προϋπηρεσίας στην πλάτη του, κατόρθωσε να ανεβάσει το μισθό του στα 2.500 ευρώ μεικτά ή περίπου 1.770 ευρώ καθαρά, αν αφαιρεθεί φόρος εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές. Είναι «προνομιούχος» για τα ελληνικά δεδομένα, καθώς με αυτό το μισθό κατατάσσεται στους 626.000 πλουσιότερους (βάσει δηλωθέντος εισοδήματος) Έλληνες.

Μια δαπάνη 150 ευρώ την εβδομάδα (7.800 τον χρόνο) σε σουπερμάρκετ και άλλα καταστήματα αναλύεται ως εξής: Το 70% υπόκειται σε ΦΠΑ 23% και σε 13% το υπόλοιπο. Επομένως, από τα 7.800 ευρώ τα 1.560 πηγαίνουν στο κράτος! Η σύζυγος έχασε τη δουλειά της και ο κ. Μιχάλης συμπεριελήφθη σε μια ακόμη λίστα: αυτή με τις 828.000 οικογένειες που έχουν χτυπηθεί από την ανεργία. «Και μη χειρότερα» σκέφτεται. Γνωρίζει ότι ο εργοδότης του τον λοξοκοιτάζει από τότε που φούντωσε η κρίση. Ξέρει και το λόγο: Με τους φόρους και τις συνολικές ασφαλιστικές εισφορές (εργοδότη και εργαζόμενου) κοστίζει στην επιχείρηση 45.346 ευρώ ετησίως. Και ας παίρνει ο ίδιος στα χέρια του 24.208 ευρώ, καθώς 20.553 ευρώ πάνε σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.

Τι φοβάται ο κ. Μιχάλης; Το... haircut, που μπορεί να μην έγινε στα ομόλογα του κράτους αλλά στους μισθούς δίνει και παίρνει. Μια ατομική σύμβαση να του πετάξουν στο γραφείο και πάει άλλο ένα 10-15% του μισθού. Και τι κάνει; Το δίλημμα όπως που μπορεί να του θέσει ο εργοδότης δεν αφήνει περιθώρια: «Κούρεμα» μισθού ή απόλυση.

Ο κ. Μιχάλης ζορίζεται οικονομικά και ας είναι ένας από του 626.000 πλουσιότερους Έλληνες. Οι... αμαρτίες του; Καπνίζει ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα και μάλιστα από τα ακριβά (το κάνουν περίπου οι 4 στους 10 Έλληνες). Ξοδεύει περίπου ένα 100άρικο στο κινητό, κυρίως για τις ανάγκες της δουλειές. Ένα Ι.Χ. 1.800 κυβικών οδηγεί και μένει σε ένα διαμέρισμα 130 τ.μ. «Ευτυχώς, προίκα της γυναίκας μου, φαντάσου να πληρώναμε και δάνειο» σκέφτεται σχεδόν επί καθημερινής βάσεως χωρίς να ξεχνάει ότι 1.000.000 δανειολήπτες βρίσκονται σε ακόμη χειρότερη θέση.

Ως «προνομιούχος» ο κ. Μιχάλης δυσκολεύεται να εξωτερικεύσει την αγωνία του. Φοβάται τη δημόσια κριτική του τύπου «τουλάχιστον εσύ έχεις το σπίτι σου και μια καλή δουλειά». Δεν του βγαίνει πάντως από το μυαλό ότι η εφορία μετά από αυτό τον καταιγισμό των μέτρων βάζει πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη του. Κάνει λοιπόν τις πράξεις και φέρνει στο φως την απίστευτη ελληνική πραγματικότητα: από τα 45.346 ευρώ που πληρώνει ο εργοδότης, τα 28.650 ευρώ -δηλαδή περίπου τα δύο τρίτα- καταλήγουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην τσέπη της εφορίας.

Να τα βάλουμε κάτω;

1. Ο μεικτός ονομαστικός μισθός του κ. Μιχάλη είναι 2.500 ευρώ. Ευτυχώς, στον ιδιωτικό τομέα δεν έχουν κοπεί ακόμη δώρα και επιδόματα. Άρα οι ετήσιες αποδοχές είναι 35.000 ευρώ. Από αυτά αφαιρούνται 5.775 ευρώ, που είναι οι ασφαλιστικές εισφορές που πληρώνει ο ίδιος. Επί του ποσού των 35.000 ευρώ υπολογίζονται και οι εργοδοτικές εισφορές με συντελεστή 29,56%, τις οποίες πληρώνει η εταιρεία όπου εργάζεται.

2. Μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών προκύπτει ο καθαρός ετήσιος μισθός, που είναι 29.225 ευρώ. Επί αυτού υπολογίζεται ο φόρος εισοδήματος, που είναι 4.432 ευρώ για όσους έχουν ένα παιδί. Καταλήγουμε στις καθαρές αποδοχές, που είναι 24.793 ευρώ. Πρέπει όμως να υπολογιστεί και η εισφορά αλληλεγγύης. Ο συγκεκριμένος φόρος βγαίνει από το φορολογητέο εισόδημα και είναι 584,5 ευρώ (29.225 ευρώ επί 2%).

3. Ο κ. Μιχάλης μένει με 24.208,5 ευρώ στην τσέπη (σε ετήσια βάση) και βγαίνει στην αγορά για να καλύψει τις καταναλωτικές ανάγκες της οικογένειάς του.

*Στο σουπερμάρκετ, το κρεοπωλείο και τα εμπορικά καταστήματα έφτασε να δαπανά περίπου 150 ευρώ την εβδομάδα. Το 70% της δαπάνης υπόκειται σε ΦΠΑ 23% και το υπόλοιπο 30% σε ΦΠΑ 13%. Επομένως, από τα 7.800 ευρώ τα 1.560 ευρώ πηγαίνουν στην εφορία.

*Για να ζεσταθεί το χειμώνα, καταναλώνει περίπου έναν τόνο πετρέλαιο ή 1.200 λίτρα. Θα τα πληρώσει τουλάχιστον 0,97 ευρώ το λίτρο, λόγω ΦΠΑ και ειδικού φόρου κατανάλωσης. Συνολικά θα καταβάλει 1.164 ευρώ. Από αυτά τα 290 ευρώ θα πάνε στην εφορία.

*Το φορολογικό τίμημα για το κάπνισμα είναι πολύ βαρύ. Από τα 4 ευρώ που κοστίζει το πακέτο τα 3,23 ευρώ είναι φόροι. Έτσι, από τα 1.460 που δαπανά ο κ. Μιχάλης σε ετήσια βάση τα 1.181 ευρώ καταλήγουν στο δημόσιο ταμείο.

*Στο κινητό τηλέφωνο επιβάλλεται και ειδικός φόρος κατανάλωσης και ΦΠΑ. Ο κ. Μιχάλης έχει επιλέξει ένα πρόγραμμα των 80 ευρώ, αλλά τελικώς καταλήγει να πληρώνει 113,16 ευρώ το μήνα ή 1.357,92 ευρώ το χρόνο. Τα 397,92 ευρώ είναι φόροι.

*Κι ερχόμαστε στο λογαριασμό της ΔΕΗ. Για 1.500 κιλοβατώρες, η αξία του ρεύματος φτάνει στα 903,12 ευρώ ετησίως. Σε αυτό το ποσό όμως πρέπει να προστεθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης, ο ΦΠΑ, τα δημοτικά τέλη, ο δημοτικός φόρος, το τέλος υπέρ της ΕΡΤ και το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας. Αν προστεθούν όλα αυτά, ο ετήσιος λογαριασμός της ΔΕΗ διαμορφώνεται στα 1.387 ευρώ και ο φόρος στα 484 ευρώ.

*Πηγή φόρων για το κράτος αποτελεί και το 1.800άρι Ι.Χ. Ο κ. Μιχάλης για να διανύσει 15.000 χιλιόμετρα το χρόνο ξοδεύει πάνω από 240 ευρώ το μήνα. Πληρώνει 2.916 ευρώ σε βενζίνη εκ των οποίων τα 1.737 ευρώ είναι φόροι. Προστίθενται τα τέλη κυκλοφορίας αλλά και το σέρβις. Συνολικά, το κόστος φτάνει στα 3.713 ευρώ και οι φόροι και τα τέλη είναι 2.149 ευρώ.

*Ο προϋπολογισμός κλείνει με δαπάνες 5.000 ευρώ για ένδυση, υπόδηση και μερικές εξόδους το χρόνο. Πρόσθετος φόρος 1.150 ευρώ για ΦΠΑ.

*Ο φορο-κατάλογος κλείνει με το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Το διαμέρισμα του κ. Μιχάλη έχει αντικειμενική αξία 350.000 ευρώ και υπόκειται σε φόρο 300 ευρώ.

Να λοιπόν πού πάνε τα λεφτά κ. Μιχάλη: Για εσάς αλλά και τους υπόλοιπου 616 χιλιάδες «πλούσιους» έλληνες μισθωτούς, η συνολική φορολογική επιβάρυνση έφτασε ύστερα από 13 χαράτσια στο 52,3%. Αν συνυπολογιστούν και οι εργοδοτικές εισφορές, ανεβαίνουμε στο 63,18%. Το κράτος δεν έχει γίνει μόνο «συνεταίρος» στην τσέπη σου κ. Μιχάλη. Έχει γίνει πλειοψηφών μέτοχος και μάλιστα με ιδιαίτερα επιθετικές διαθέσεις, καθώς αυξάνει συνεχώς τη... συμμετοχή του.