Aλλάζουν όλα στις ειδικότητες των γιατρών

Με πανελλαδικές εξετάσεις η κατάταξη των αποφοίτων της Ιατρικής. Καταργείται προοδευτικά η επετηρίδα. "Κλειδί" για την κατανομή των γιατρών οι ανάγκες του ΕΣΥ

Σε σημαντικές αλλαγές στη διαδικασία απόκτησης ιατρικής ειδικότητες προχωρεί το υπουργείο Υγείας.

Ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος αναμένεται να καταθέσει -τον ερχόμενο μήνα- νομοσχέδιο, με το οποίο θα εισάγεται ο θεσμός των πανελλαδικών εξετάσεων για ένταξη των αποφοίτων της Ιατρικής σε εκπαιδευτική μονάδα. Ο διάλογος αναμένεται να ξεκινήσει στα μέσα Οκτωβρίου, όπως ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Υγείας.

Η επετηρίδα προοδευτικά καταργείται, ενώ εισάγονται και κριτήρια για "παραγωγή" γιατρών με βάση τις εθνικές ανάγκες. Προτεραιότητα δίνεται στις ειδικότητες Γενικής Ιατρικής, Ιατροδικαστικής, Ιατρικής Εργασίας, Κοινωνικής Ιατρικής, Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Παθολογίας - Ογκολογίας και Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας.

Μεταξύ των αλλαγών που εξετάζονται είναι η απονομή ειδικότητας κατά τη φοίτηση και ο υπουργός Υγείας έχει ζητήσει από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) σχετική γνωμοδότηση. Ειδική επιτροπή του ΚΕΣΥ, υπό τον αντιπρόεδρό του κ. Γιάννη Δατσέρη, του έχει ήδη παραδώσει πρόταση για τις ιατρικές ειδικότητες.

Στοιχεία της πρότασης αναμένεται να συμπεριληφθούν στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο, αλλά οι όποιες αλλαγές θα γίνουν κατόπιν διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς. Ο κ. Λοβέρδος θεωρεί την παρέμβαση επιβεβλημένη, αλλά θέλει να τη συζητήσει διεξοδικά με τους εκπροσώπους των ιατρικών σχολών και των φοιτητών.

Ο υπουργός Υγείας Α. Λοβέρδος θεωρεί τις αλλαγές στον τρόπο απόκτησης ειδικότητας από τους γιατρούς επιβεβλημένες, αλλά θέλει να συζητήσει διεξοδικά με τους εκπροσώπους των ιατρικών σχολών και των φοιτητών

Το θέμα των ιατρικών ειδικοτήτων απασχολεί χιλιάδες οικογένειες, καθώς το σύστημα της επετηρίδας έχει "μπλοκάρει". Στη λίστα αναμονής βρίσκονται σήμερα 11.700 απόφοιτοι της Ιατρικής. Ο μέσος χρόνος αναμονής για ένταξη αγγίζει τα πέντε χρόνια και κυμαίνεται από τρία χρόνια για ειδικότητες με μικρή ζήτηση έως και 11 χρόνια για ειδικότητες όπως η Ενδοκρινολογία, η Αγγειοχειρουργική και η Νευροχειρουργική.

Αναλογία

Το σύστημα που εξετάζεται είναι αρχικά μεικτό. Σε πρώτη φάση το 50% των εισακτέων στα εκπαιδευτικά κέντρα θα προέρχονται από την επετηρίδα και το 50% από πανελλαδικές εξετάσεις. Η αναλογία θα μετατρέπεται σταθερά υπέρ των εξετάσεων, οι οποίες θα επικρατήσουν πλήρως.

Σύμφωνα με την πρόταση της επιτροπής του ΚΕΣΥ, η αναλογία θα διαμορφωθεί ως εξής: Η πρώτη διαθέσιμη θέση θα καλυφθεί από την επετηρίδα και η δεύτερη με εξετάσεις.

Η τρίτη από την επετηρίδα και δύο επόμενες με εξετάσεις. Η έκτη από την επετηρίδα και οι τρεις επόμενες με εξετάσεις. Η δέκατη από τη λίστα και οι τέσσερις επόμενες με εξετάσεις.

Από τη 16η θέση και μετά θα ακολουθείται η ίδια αναλογία τεσσάρων θέσεων με εξετάσεις και μία από την επετηρίδα, ενώ σε κάθε εκπαιδευτικό κέντρο το σύστημα της λίστας παύει, με την πρώτη συμπλήρωση όλων των θέσεών του. Οι πανελλαδικές εξετάσεις θα είναι γραπτές και θα διεξάγονται δύο φορές τον χρόνο (κάθε Απρίλιο και Νοέμβριο).

Μελέτη πανεπιστημιακών νοσοκομείων

Τα κριτήρια της επιλογής

Καθοριστικός για την επιλογή ειδικότητας από τους γιατρούς είναι ο χρόνος αναμονής. Εως και το 40% των γιατρών επιλέγουν την ειδικότητα που θα ακολουθήσουν με βάση το πόσο θα χρειαστεί να περιμένουν. Αποτελεί, δε, το δεύτερο σε αξία κριτήριο επιλογής (έπειτα από το επιστημονικό ενδιαφέρον), ξεπερνώντας ακόμη και τις προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, ένταξης στην αγορά εργασίας και των αποδοχών.

Τα παραπάνω προκύπτουν από μελέτη για τη διερεύνηση των κριτηρίων που επηρεάζουν την επιλογή της ιατρικής ειδικότητας, που πραγματοποίησε ομάδα επιστημόνων από πέντε νοσοκομεία και πανεπιστημιακά ιδρύματα (Α. Πεχλιβανίδου, Κ. Σουλιώτης, Μ. Καλαφάτη, Θ. Μπελλάλη, Ι. Τσαμαδιάς, Φ. Γιαννακά και Γ. Τούντας).

Στη μελέτη συμμετείχαν γιατροί από τέσσερις τομείς ειδικοτήτων (παθολογικός, χειρουργικός, εργαστηριακός και ψυχιατρικός). Από τις απαντήσεις προέκυψε ότι τα κριτήρια επιλογής ειδικότητας - ανά τομέα - είναι τα εξής:

Το επιστημονικό ενδιαφέρον αξιολογήθηκε ως καθοριστικό κριτήριο για το 59,2% των γιατρών του παθολογικού τομέα, το 46,9% του χειρουργικού, το 38,2% του εργαστηριακού και το 68,2% του ψυχιατρικού.

Τη δεύτερη θέση κατέχει ο χρόνος αναμονής για την εύρεση θέσης έναρξης ειδικότητας, ο οποίος θεωρείται καθοριστικό κριτήριο για το 18,4% των παθολόγων, το 21,8% των χειρουργών, το 40% των εργαστηριακών και το 4,5% των ψυχιάτρων. Το πρότυπο του πανεπιστημιακού δασκάλου αξιολογήθηκε ως καθοριστικό κριτήριο για επιλογή ειδικότητας από το μόλις 9,2% των γιατρών του παθολογικού τομέα, το 7,5% του χειρουργικού, το 9,1% του εργαστηριακού και το 1,2% του ψυχιατρικού.

Προτιμήσεις

Παλαιότερη μελέτη (Ν. Φακιολάς), η οποία είχε πραγματοποιηθεί σε 60 νοσοκομεία της χώρας και 561 ειδικευόμενους γιατρούς, είχε δείξει ότι το 40% των γιατρών επέλεξαν ειδικότητες του παθολογικού τομέα, το 36,2% του χειρουργικού, το 19,8% του εργαστηριακού και μόλις το 4,5% του ψυχιατρικού.

Στην πλειονότητά τους οι γιατροί απάντησαν ότι αποφάσισαν χωρίς εξωτερικές πιέσεις. Τα αίτια που οδήγησαν αυθόρμητη επιλογή ήταν τυχαία ή για προσωπικούς λόγους στους παθολόγους και τους εργαστηριακούς, για τους χειρουργούς οικονομικά και ο χρόνος αναμονής, ενώ οι ψυχίατροι δέχτηκαν επιρροή από τρίτους ή επέλεξαν την ειδικότητας λόγω επιστημονικού ενδιαφέροντος.

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑΤΡΩΝ

Για 34.000 νοσοκομειακές κλίνες, απασχολούνται 25.965 γιατροί. Σε ορισμένες περιοχές, όπως η Αττική και η Θεσσαλονίκη, οι γιατροί περισσεύουν και σε άλλες υπάρχουν δραματικές ελλείψεις.

ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ

Στα δημόσια νοσοκομεία υπηρετούν μόλις 38.814 νοσηλευτές, με μία νοσοκόμα να καλύπτει ολόκληρο τμήμα στην εφημερία. Η Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση σε νοσηλευτικό προσωπικό.

ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΜΟΝΗΣ

Ο μέσος χρόνος αναμονής για έναρξη ιατρικής ειδικότητας είναι 4,9 μήνες και κυμαίνεται από 3 έως 11 χρόνια, ανάλογα με τη ζήτηση. Τουλάχιστον 11.700 απόφοιτοι της Ιατρικής περιλαμβάνονται στις λίστες αναμονής.

Ιατρικό δυναμικό

Πολυπληθές προσωπικό με άνιση κατανομή

Το ιατρικό δυναμικό αποτελεί τη σημαντικότερη και τη μεγαλύτερη εκροή του συστήματος Υγείας, που απορροφά μεγάλο μέρος των οικονομικών πόρων. Για τον λόγο αυτό θεωρείται ότι αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα λειτουργίας του.

Ο προγραμματισμός και η ανάπτυξη του ιατρικού δυναμικού σε σχέση με τον αριθμό του, αποτελεί μία σύνθετη διαδικασία, που πρέπει να ενσωματώνει τις μελλοντικές ανάγκες Υγείας, τις ραγδαίες εξελίξεις στην ιατρική επιστήμη και την τεχνολογία, τους στόχους και τις ανάγκες του υγειονομικού συστήματος της χώρας.

Στην Ελλάδα, ο αριθμός των γιατρών θεωρείται ιδιαίτερα μεγάλος και, σε συνδυασμό με την άνιση κατανομή στις ειδικότητες, έχει "ενοχοποιηθεί" για την αύξηση των δαπανών Υγείας μέσω της προκλητής ζήτησης για υπηρεσίες που δημιουργούν οι ίδιοι οι γιατροί.

Σύμφωνα με τους ειδικούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος και για τη διατήρηση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού μιας χώρας, απαιτείται υγειονομικό δυναμικό με πλήρη κατάρτιση, ορθολογική κατανομή και αριθμητική επάρκεια κατά κλάδο και περιοχή.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Γιάννης Δατσέρης

Ανάγκη για τομές

Το θέμα των αλλαγών στις ιατρικές ειδικότητες είναι ώριμο. Το θέλουν η επιστημονική κοινότητα και οι φοιτητές, ενώ τα όποια ζητήματα προκύψουν, μπορούν να επιλυθούν με διάλογο.

Οι βασικές τομές που γίνονται με την πρότασή μας είναι οι εξής:

Η ιατρική εκπαίδευση μεταβιβάζεται από το κράτος στην επιστημονική κοινότητα. Οι ειδικότητες δεν θα παρέχονται από μονήρεις επιστημονικές μονάδες, αλλά από κέντρα που διαθέτουν πολλές κλινικές και τμήματα. Από τη σημερινή λίστα αναμονής περνάμε σε πέντε διαφορετικές ειδικότητες σε όλες τις διαθέσιμες θέσεις.