Ο πρώτος παρών σε διεθνές ιατρικό συνέδριο αναμένει συναδέλφους του. Ο επιστημονικός διάλογος, η ευθύνη του λειτουργήματος και οι «χορηγίες» φαρμακευτικών εταιρειών συνθέτουν ένα πλαίσιο όπου ζητούμενο είναι η διαφάνεια.
Ηταν μια μάλλον ασυνήθιστη συνεδρίαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα αυτή της 29ης Ιουνίου. Τις προηγούμενες ημέρες δύο φαρμακευτικές εταιρείες δημοσίευσαν –ως όφειλαν– τα ονόματα γιατρών που «υποστηρίζουν» ιατρικά υλικά για τη συμμετοχή τους σε συνέδρια. Αλλωστε ήταν κατ’ εφαρμογήν του ν. 4316/2014 που φέρει την υπογραφή του πρώην υπουργού Μάκη Βορίδη, όπου στο άρθρο 66 ορίζεται ότι «κάθε φαρμακευτική επιχείρηση οφείλει να δημοσιοποιεί ονομαστικά στην ιστοσελίδα της και στην ειδική ιστοσελίδα του ΕΟΦ, το αργότερο εντός έξι μηνών από το κλείσιμο εκάστου ημερολογιακού έτους, κάθε παροχή που χορηγεί προς τρίτους, επαγγελματίες υγείας και επιστημονικούς υγειονομικούς φορείς, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, δωρεές, χορηγίες, κόστος εγγραφής σε συνέδρια και εκδηλώσεις επιστημονικής ενημέρωσης της ιατρικής κοινότητας... έξοδα μετάβασης και διαμονής ώς και κάθε άλλη παροχή βάσει σύμβασης ή από ελευθεριότητα, αναφορικά με την προώθηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων».
Η υποχρέωση κοινοποίησης ονομάτων γιατρών, φορέων και ποσών ίσχυε από την 1η Ιουλίου 2016. Ομως έγκαιρα ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) ζήτησε από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων οδηγίες για το πώς θα εφαρμοσθεί η διάταξη, καθώς η χώρα μας είναι η τελευταία της Ε.Ε. που δεν δημοσιεύει ονόματα γιατρών που δέχονται «υποστήριξη» από τη βιομηχανία. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως π.χ. η Ισπανία, τα ονόματα δημοσιεύονται χωρίς προηγούμενη συγκατάθεση των επαγγελματιών υγείας. Σε άλλες, όπως π.χ. η Γερμανία, αυτό απαιτείται για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων, με αποτέλεσμα να δημοσιευτούν μόνο 20 από 71.000 ονόματα γιατρών.
Διαφάνεια και συναίνεση
Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων απευθύνθηκε προς την Αρχή με επιστολή του μόλις 15 ημέρες πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου, οι πρώτες δημοσιεύσεις από εταιρείες είχαν δρομολογηθεί ενώ και ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών είχε απευθυνθεί με σχετικό υπόμνημα της καθηγήτριας Γλυκερίας Σιούτη. Ο δικηγόρος Βαγγέλης Μάλλιος, συνεργάτης του καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου, που υποστήριξε τη θέση του ΣΦΕΕ, είπε στην «Κ» ότι σε πολλές περιπτώσεις «η διοικητική πρακτική δεν επιβάλλει ειδική συναίνεση του περί ου ο λόγος φορέα, νομικού ή φυσικού προσώπου, να συναινεί στη δημοσίευση των στοιχείων της συναλλαγής όπως π.χ. συμβαίνει με την υποχρέωση να αναρτώνται στη “Διαύγεια” οι δαπάνες των δήμων για λόγους δημοσίου συμφέροντος».
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Εταιρειών Πασχάλης Αποστολίδης είπε στην «Κ» ότι τα τελευταία τρία χρόνια «επιχειρούμε ως ΣΦΕΕ να φέρουμε διαφάνεια σε ένα σύστημα, χωρίς ωστόσο να δώσουμε σαν βορά το όνομα του γιατρού σε ό,τι αφορά τη φύση της συνεργασίας». Ο κ. Αποστολίδης σημείωσε ότι «το μέτρο θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στο συνταγογραφούμενο φάρμακο».
29 εκατ. για συνέδρια
29 εκατ. για συνέδρια
Σύμφωνα με στοιχεία που έχει συγκεντρώσει ο ΣΦΕΕ από τα μέλη του, το 2015 δόθηκαν 29 εκατομμύρια ευρώ για συνέδρια ενώ άλλα 24 εκατομμύρια δόθηκαν σε φορείς. Ας σημειωθεί ότι αρκετές εταιρείες έλαβαν τη συγκατάθεση πολλών γιατρών για την επεξεργασία των στοιχείων και τη δημοσίευση των ονομάτων των αποδεκτών χρημάτων που δίνουν οι εταιρείες σε επαγγελματίες του χώρου της υγείας.
Ομως ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Γιώργος Πατούλης τόνισε στην «Κ» ότι θα έπρεπε να γίνει διάκριση στα χρήματα που δίνουν οι εταιρείες «μεταξύ επιστημονικών και αμιγώς προωθητικών συνεδρίων, καθώς και ο ΕΟΦ κάνει την ίδια διάκριση». Ο νόμος όμως είναι σαφής: μιλάει για «συνέδρια και εκδηλώσεις επιστημονικής ενημέρωσης». Ο ΣΦΕΕ υποστήριξε ότι οι παροχές που θα δημοσιοποιεί θα πρέπει να αφορούν «τη συμμετοχή των επαγγελματιών υγείας τόσο σε επιστημονικά όσο και σε προωθητικά συνέδρια». Η Αρχή κατά πλειοψηφία διαφώνησε επιβάλλοντας την υποχρέωση μόνο για τα προωθητικά συνέδρια, ενώ εξαίρεσε από τη δημοσιοποίηση τις χορηγίες των εταιρειών που γίνονται στους ειδικούς λογαριασμού έρευνας (ΕΛΚΕ), καθώς «οι παροχές αυτές δημοσιοποιούνται ήδη μέσω του προγράμματος “Διαύγεια”. Και τούτο, διότι με τον τρόπο αυτό είναι δυνατόν να δημιουργηθεί σύγχυση ως προς τον αριθμό και το ύψος των παροχών αυτών των κατηγοριών, προσβαλλομένης έτσι της ακρίβειας των δεδομένων».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο ΕΟΦ που θα συγκεντρώνει και θα δημοσιοποιεί τα στοιχεία διαφωνεί με την απόφαση της Αρχής και επιχειρεί να την πείσει να την αναθεωρήσει. Πίσω από την αμυντική θέση των γιατρών βρίσκεται η ανησυχία ότι θα χρησιμοποιηθούν τα στοιχεία για «ασκήσεις ανθρωποφαγίας» χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η θέση των εταιρειών στα ζητήματα εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας.
Ομως ο ΕΟΦ έχει παρουσιάσει σε καθηγητές και εκπροσώπους των γιατρών πλατφόρμα που εκτονώνει τις ανησυχίες των γιατρών.
Η ρύθμιση
Πάντως, η ελληνική ρύθμιση που προέκυψε από πιέσεις των εταιρειών στους δανειστές, μετά την υιοθέτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο το 2006 ενιαίων κανόνων συμπεριφοράς των εταιρειών έναντι των γιατρών, δεν αφορά το σύνολο των χρημάτων που δίνουν οι εταιρείες στους γιατρούς αλλά μόνο τις δαπάνες για συνέδρια. Αντιθέτως, σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη έχουν υιοθετηθεί διατάξεις που αφορούν τα χρήματα που λαμβάνουν οι γιατροί και σε καθημερινή βάση συναλλαγής (είτε για έρευνα είτε για την εκπαίδευσή τους είτε για τον εξοπλισμό τους) για να προτιμούν συγκεκριμένα φάρμακα. Στην Ελλάδα δημοσιεύονται μόνο όσοι λαμβάνουν χρήματα μέσω λογαριασμών του ΕΛΚΕ (Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Ερευνας) και οι φορείς των ασθενών οι οποίοι χρηματοδοτούνται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου