Εκκαθαριστικά του τρόμου

Τον Γολγοθά της Εφορίας ετοιμάζονται να ανέβουν σταδιακά μέχρι του χρόνου το καλοκαίρι 5,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι, οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν συνολικά φόρο εισοδήματος 5,1 δισ. ευρώ. Το βουνό των φόρων θα εξοφληθεί με τη ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών σε 10 μηνιαίες δόσεις, η πρώτη από τις οποίες θα πρέπει να καταβληθεί τον Αύγουστο και η τελευταία του χρόνου τον Μάιο. Μετά θα ξεκινήσει η εξόφληση του φόρου του 2013... 

Το φετινό φορο-σοκ με την εκκαθάριση της δήλωσης δεν έχει προηγούμενο . Οι τυχεροί που θα έχουν φέτος επιστροφή μετριούνται στα δάχτυλα. Μέχρι σήμερα τα εκκαθαριστικά δύο εκατομμυρίων φορολογουμένων, που υπέβαλαν από τους πρώτους τις δηλώσεις τους, αποδεικνύουν ότι ούτε καν ένας στους δέκα δεν παίρνει επιστροφή φόρου. Σε σύνολο 1.937.343 εκκαθαριστικών που έχουν ήδη αποσταλεί επτά στα δέκα ραβασάκια που έρχονται είναι χρεωστικά, με τον μέσο φόρο 1,3 εκατομμυρίων φορολογουμένων στα 1.547 ευρώ. Μόλις 168.607 ή το 8,7% του συνόλου είναι πιστωτικά, με τους επιστρεφόμενους φόρους στα 91 εκατ. ευρώ.

Το βουνό των επιβαρύνσεων διαμορφώθηκε φέτος με σειρά φορο-χτυπημάτων. Το υπουργείο Οικονομικών πέρυσι αρχικά κατέβασε το αφορολόγητο στα 8.000 ευρώ και στη συνέχεια στα 5.000 ευρώ από 12.000 ευρώ που ίσχυε για τη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2010. Παράλληλα, όμως, δεν προσαρμόστηκε η μηνιαία παρακράτηση στα νέα χαμηλά αφορολογήτου και στις αλλαγές των συντελεστών, με αποτέλεσμα το πρώτο χτύπημα να έρχεται από τη μικρότερη παρακράτηση φόρου στο σύνολο του περασμένου έτους. Η νέα κλίμακα παρακράτησης άρχισε να ισχύει από τον Ιανουάριο του 2012.

Το μεγαλύτερο χτύπημα όμως ήρθε απ' αυτή καθαυτήν τη μείωση του αφορολογήτου στα 5.000 ευρώ, γεγονός που συνεπάγεται αυτόματη επιβάρυνση 700 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με εισόδημα πάνω από 5.000 ευρώ. Για παράδειγμα, πέρυσι φορολογούμενος με εισόδημα 12.000 ευρώ ήταν πλήρως αφορολόγητος και είχε στο χέρι επιστροφή φόρου εξαιτίας των φοροαπαλλαγών αλλά και του μέτρου των αποδείξεων. Φέτος, ο συγκεκριμένος φορολογούμενος ξεκινά από τη βάση των 700 ευρώ (στο κλιμάκιο 5.000-12.000 ευρώ επιβάλλεται φορολογικός συντελεστής 10%).

Πάνω σε αυτή τη βάση ήρθε να προστεθεί σειρά μέτρων που έκαναν το φετινό εκκαθαριστικό βαρύ κι ασήκωτο:

1 Οι φοροαπαλλαγές για τόκους στεγαστικών δανείων, ιατρικά έξοδα, ενοίκια κ.λπ. ψαλιδίστηκαν και καθιερώθηκε ενιαία έκπτωση μόνο από τον φόρο και όχι από το εισόδημα. Το δε ποσοστό της έκπτωσης μειώθηκε από το 20% στο 10%. Τη μεγαλύτερη «ήττα» υπέστησαν οι τόκοι στεγαστικών δανείων καθώς μέχρι πέρυσι δάνεια που είχαν συναφθεί προ του 1999 οδηγούσαν σε έκπτωση 100% από το εισόδημα, ενώ για μεταγενέστερα δάνεια η έκπτωση, στη χειρότερη περίπτωση, έφτανε το 20% των τόκων από τον φόρο. Φέτος, μόλις 10% των τόκων αφαιρείται από τον φόρο και αυτό υπό περιορισμούς. Η έκπτωση αφορά δάνεια έως 200.000 ευρώ για κατοικίες έως 120 τ.μ.

2 Κόπηκε το μπόνους της έκπτωσης φόρου για όσους δήλωναν περισσότερες από τις απαιτούμενες αποδείξεις και διατηρήθηκε μόνο η ποινή 10% έξτρα φόρου. Οι απαιτούμενες αποδείξεις αυξήθηκαν στο 25% του πραγματικού ή τεκμαρτού εισοδήματος, με αποτέλεσμα να πέφτουν στην παγίδα χιλιάδες φορολογούμενοι που μέτρησαν τις αποδείξεις με τα δηλωθέντα εισοδήματα και πιάστηκαν στην παγίδα των αυξημένων τεκμηρίων.

3 Μπήκαν στο εκκαθαριστικό έκτακτη εισφορά και τέλος επιτηδεύματος: 500 ευρώ το τέλος επιτηδεύματος και από 1% έως 4% του εισοδήματος η έκτακτη εισφορά για τα εισοδήματα του 2011 (του 2012 παρακρατείται σε μηνιαία βάση) έδωσαν τη χαριστική βολή.